Dzieje ewangelicyzmu w Sosnowcu są ściśle powiązane z historią miasta i regionu – Zagłębia Dąbrowskiego. W Sosnowicach (dawna nazwa Sosnowca) nad graniczną rzeką Brynicą w 1859 r. uruchomiono dworzec kolejowy na nowym odcinku Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej wraz z graniczną stacją kolejową (Rosja-Prusy). Do Sosnowca na skutek ówczesnej sytuacji polityczno-gospodarczej dotarł wielki przemysł oraz jego infrastruktura: kopalnie, huty, przędzalnie, instytucje finansowe i celne, banki, zabudowania fabrykantów i robotników ale przede wszystkim dotarli ludzie, a wśród nich ewangelicy.
Historia zagłębiowskiego ewangelicyzmu zaczęła się trochę wcześniej. Po 1795 r. większość terenu Zagłębia znalazła się w zaborze pruskim jako tzw. Nowy Śląsk. Do Zagłębia przypłynął niemiecki kapitał, fachowcy i kadra zarządzająca rodzącym się w Zagłębiu Dąbrowskim przemysłem górniczym. W 1807 r. ziemie te stały się częścią Księstwa Warszawskiego, stąd w Zagłębiu pojawił się kapitał francuski. Mimo, że w 1815 r. Zagłębie na 100 lat znalazło się w zaborze rosyjskim, to właśnie kapitał zachodni, głównie niemiecki i francuski, odegrał tu pierwszorzędną rolę. Wraz z imigrantami pojawił się w Zagłębiu ewangelicyzm.
Już od początku XIX wieku do Będzina przyjeżdżał okazyjnie ks. Weber z Tarnowskich Gór, który objął opieką duszpasterską przebywających tam górników. Zmiana nastąpiła w 1840 roku, gdy utworzono w Będzinie oficjalny filiał, podlegający najpierw parafii w Tarnowskich Górach. Ponieważ jednak Tarnowskie Góry jako śląskie miasto, znajdowały się w Prusach, a Będzin w Rosji, sytuacja ta była dla wszystkich dość kłopotliwa. W 1842 r. filiał przemianowano na Będzin-Dąbrowa i włączona do parafii w Wieluniu (zabór rosyjski). Przez następne lata wielokrotnie zmieniano przynależność owego filiału – od Wielunia przez Kielce (1853 r.) aż po Piotrków Trybunalski (od 1875 r.). Zmieniła się też siedziba filiału – po kilku latach z Będzina przeniósł się do pobliskiej Dąbrowy Górniczej, gdzie po latach odprawiania nabożeństw w mieszkaniach prywatnych, szkołach czy salach w 1882 roku poświęcono nowy kościół filialny (obecnie kościół rzymsko-katolicki św. Barbary przy tzw. Sztygarce). Ostatnia zmiana organizacyjna miała miejsce w 1922 roku, gdy całe Zagłębie Dąbrowskie połączono w samodzielną parafię z siedzibą w Sosnowcu.
W samym Sosnowcu kościół ewangelicki rozwijał się niezależnie od filiału będzińsko-dąbrowskiego swoją własną drogą. Jego powstanie, rozwój i istnienie było związane z osobą przemysłowca Henryka Dietla (1839-1911). Po zdobyciu wykształcenia i doświadczenia zawodowego przybył w 1878 roku wraz z żoną z Saksonii do Sosnowca i stał się po czasie jednym z najbogatszych ludzi ówczesnego Królestwa Polskiego. W Sosnowcu założył jedyną wówczas w Rosji przędzalnię wełny czesankowej, a jej korzystne ceny na skutek wojny celnej Rosji z Zachodem uczyniły go wkrótce czołową postacią miasta i regionu. Mimo ogromu bogactwa Dietel nie zapomniał jednak o wierze i współwyznawcach. Z własnych środków założył ewangelicką szkołę kantoratową, ufundował gimnazjum, ogród botaniczny, łożył na wiele przedsięwzięć charytatywnych i publicznych. Stał się też fundatorem kościoła ewangelickiego w Sosnowcu dla całej zagłębiowskiej społeczności ewangelickiej. Dietel też w znacznej mierze przyczynił się także do budowy sosnowieckich cerkwi, rzymsko-katolickiej katedry i kościoła św. Tomasza, doprowadził do powstania cmentarza.
Pierwsze nabożeństwo ewangelickie na Pogoni odprawiono w 1880 r. – w pomieszczeniu właśnie powstałego budynku fabryki. Od 1882 r. nabożeństwa odbywały się w salkach szkoły kantoratowej. Było tam jednak zbyt mało miejsca dla liczącego już kilka tysięcy osób sosnowieckiego zboru. Na nabożeństwa dojeżdżał ks. Ludwik Müller, proboszcz z Piotrkowa Trybunalskiego. W 1886 r. postanowiono przebudować jeden z budynków fabrycznych na kościół. Zmieniono wystrój wnętrza, dodano ławki, ambonę, ołtarz i organy świdnickiej firmy Schlag und Söhne. W 1888 roku kościół przebudowano według projektu Ignatza Grünfelda; budynek zyskał wtedy witraże (Richard Schlein z Żytawy) oraz niewielką wieżę z dzwonami i zegarem, a sam ołtarz – obraz przedstawiający błogosławiącego Chrystusa, (Sturtenwand, Wrocław). Ostateczny wygląd i wystrój wnętrza kościół zawdzięcza przebudowie z lat 1909-1910, gdy przede wszystkim podwyższono wieżę.
Oprócz wybudowania kościoła Henryk Dietel zatroszczył się też o duszpasterza dla sosnowieckich ewangelików. W 1888 roku sprowadził do Sosnowca ks. Eugeniusza Ernesta Uthke, który został mianowany kapelanem rodziny Dietlów, a zarazem pełnił wszystkie posługi duszpasterskie dla zagłębiowskich ewangelików i był nauczycielem sosnowieckiego gimnazjum.
Taki stan organizacji parafialnej ewangelików w Zagłębiu Dąbrowskim trwał do 1922 roku. Wówczas to obowiązki proboszcza nowo utworzonej parafii przejął ks. Jerzy Tytz (1888-1944), wybitny duchowny, publicysta i działacz społeczny, który w latach międzywojennych pełnił również funkcję zwierzchnika polskich księży – nauczycieli religii na Górnym Śląsku.
Dynamiczny rozwój zagłębiowskiego ewangelicyzmu załamał się po II wojnie światowej. Dla samej parafii nadeszły trudne lata. Nacjonalizacja przemysłu spowodowała odebranie rodzinie Dietlów całego majątku. A ponieważ kościół, plebania i dom parafialny były formalnie własnością Dietlów, toteż spotkał ich los fabryk Dietla.
W Sosnowcu mieszkał po II wojnie światowej ks. Edward Dietz, ale już jego następca ks. Gustaw Gersteinstein, po chwilowym pobycie w Sosnowcu, przeprowadził się do pobliskich Szopienic. W latach pracy duszpasterskiej ks. Emila Kowali i ks. Karola Baumana, administrujących parafią z Szopienic, trzeba było się również zmagać z problemami wynikającymi z sąsiedztwa dawnych zakładów Dietla, a wtedy już Sosnowieckiej Przędzalni Czesankowej „Politex”. Chociaż parafia mogła korzystać przez cały czas z kościoła, jednak w pewnym okresie próbowano obciążyć parafię opłatami z tytułu czynszu za jego użytkowanie.
Dopiero rzeczywistość po 1989 roku umożliwiła prawne uporządkowanie zadawnionych problemów. Od 1996 roku parafia w Sosnowcu ma wreszcie kościół jako swoją własność, a od 1998 r. cmentarz i budynek przycmentarny też są już formalną własnością parafialną.