Wielkanoc to wieś oddalona od Krakowa o około 50 km, występująca w źródłach od 1382 roku. Wielkanoc była własnością Stanisława Wielowiejskiego, który około 1613 roku rozpoczął tam budowę „murowanej synagogi z wieżą, z której dzwony hałasują na Gołczy, przeszkadzając katolikom” (o czym zawiadamiał rzymskokatolickiej parafii Gołcza swemu wizytatorowi). Budynek miał 174 m2, wzniesiony był z wapienia skalistego i piaskowca z miejscowego kamieniołomu, który nadal istnieje w Wielkanocy. Miał grube i mocne mury, dach był drewniany, kryty gontem. Posiadał murowaną wieżę, na której umieszczono trzy dzwony. Obok kościoła był cmentarz, dalej dom dla pastora, dla służby oraz szkoła. W okresie potopu kościół wraz z zabudowaniami został częściowo zniszczony, później dzieła dokonali okoliczni mieszkańcy. Odrestaurowany służył krakowskiemu zborowi do końca XVIII wieku, kiedy to powstała parafia ewangelicka w Podgórzu (dzisiaj dzielnica Krakowa).
Ostatecznie parafię w Wielkanocy rozwiązano w 1848 roku. Księgi metrykalne i utensylia są teraz własnością krakowskiej parafii ewangelickiej, dwie płyty nagrobne zostały wmurowane w ścianę kościoła św. Marcina, 7 płyt upamiętniających Szkotów znalazło się w Żychlinie pod Koninem, podobnie jak i duży żeliwny krzyż z cmentarza parafialnego. Dzisiaj w Wielkanocy nie ma śladów po kościele, jedyną pozostałością jest porośnięty trawą plac, gdzie kiedyś znajdował się cmentarz. Przetrwała jednak chrzcielnica z kościoła, wykonana z czarnego dębnickiego marmuru, którą nabyła parafia rzymskokatolicka w Bydlinie.
Bydlin to miejscowość w gminie Klucze, 20 km od Wielkanocy. W centrum Bydlina stoi Kościół Parafialny św. Małgorzaty z 1865 roku, to właśnie w nim znajduje się wielkanocka chrzcielnica ufundowana przez krakowskich Szkotów ewangelików w 1707 roku. Napis na chrzcielnicy głosi: “Zelus habitanti[um] Cracoviae Magnor[um] Britannor[um] religionis reformatae hoc opus fecit A[nno]D[omini] 1707 d[ie] 20 mai” (Gorliwość mieszkających w Krakowie Brytyjczyków religii reformowanej sprawiła to dzieło 1707, 20 maja). Data ma najprawdopodobniej głębsze znaczenie (zbadanie tego ciągle przede mną), gdyż jest to także rok powstania Wielkiej Brytanii (a Szkoci w napisie fundacyjnym określają siebie Brytyjczykami).
Źródła:
Godfrejów-Tarnogóska Agnieszka, Zbory, dwory, ogrody i… chrzcielnica, Zwiastun Ewangelicki 13-14/2008
Dobrzanowski S., ks., Dzieje parafii Gołcza, Kraków 2007